“Tig keer het woord ‘perspectief’ zonder ook maar één keer een invulling daarvan,” zo reageerde CDA-Statenlid Jaco Kastelein in de commissievergadering Klimaat, Natuur en Milieu (KNM) van gisteren op de brief van minister Staghouwer over het toekomstperspectief voor de Nederlandse Landbouwsector van begin juni. Kastelein uitte in de vergadering namens het CDA de boosheid op de fouten, de onmogelijke opgaven en bizarre beleidskeuzes van de startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), maar keek ook vooruit op het proces en de uitgangspunten om in de komende 12 maanden tot een passend plan te komen.
Eerder werd aan de Statencommissie gevraagd om te reageren op het NPLG, waarin richtinggevende doelen staan om de stikstofuitstoot in Nederland te verlagen en onze natuur te herstellen. Daarbij moeten activiteiten van ondernemers en projecten voldoen aan de draagkracht van een gebied. Volgens het CDA ligt in dit programma een eenzijdig accent op de landbouw, zonder een reductiehoeveelheid te noemen voor andere sectoren. Dat maakt dat deze opgave niet door de boeren geaccepteerd wordt. Kastelein begrijp de grote opstand van de agrarische sector en het gevoel van onmacht en radeloosheid. “Hoe kan het dat er zo wordt omgegaan met een sector die een belangrijke bijdrage levert aan onze welvaart? Is er nu niemand die zich afvraagt hoe het gaat met de psychische gesteldheid van deze bevolkingsgroep? Is de grens van wat de mensen in deze sector aan kunnen al niet overschreden?” Tegelijkertijd wijst Kastelein de escalatie van de demonstraties af. “Dit helpt de sector niet verder en de sympathie verdwijnt er enkel mee.”
Ook reageerde Kastelein op het debat in de Tweede Kamer dat volgde op het NPLG, dat hier en daar verhelderend was, maar waarin tevens antwoorden op heel veel vragen uit bleven. “De Tweede Kamer legt de bal nu bij de provincie. Dat biedt kansen, maar het is wel heel triest dat ze er eerst zelf een bende van maken en dat de provincie dit even in 12 maanden mag gaan oplossen. En dat zonder perspectief voor de boeren en zonder te weten of dit er überhaupt nog gaat komen.”
Kastelein pleitte voor meer samenwerking met agrariërs én andere sectoren om de problemen op te lossen. “Een omslag gaat nooit van zelf, daar moeten wij als provincie de boeren bij helpen.” Voor het CDA moet de focus eerst gericht zijn op de gebiedsgerichte aanpak, op innovatie, mestbewerking, managementmaatregelen, proeftuinen, studieclubs en kijken hoe vrijkomende gronden gebruikt kunnen worden om bedrijven te laten extensiveren. “Pas als allerlaatste middel kan het voorkomen dat we met een ondernemer - die knel komt te zitten - gaan praten of hij niet wil verplaatsen. Daarbij gebruiken we de schadeloos regeling. Dit geld ook voor de boer die wil stoppen,” aldus Kastelein.
Het CDA wil een proces waarin alle agrariërs mee doen en ze weer vertrouwen krijgen als volwaardige gesprekspartner, waarbij het behoud van zo veel mogelijk boerderijen en goede instandhouding van de natuur het uitgangspunt is. Volgens Kastelein zijn de boeren hard nodig voor dit natuurbeheer. “De Nederlandse natuur kan niet zonder beheer. Adequaat natuurbeheer dient een onderdeel te zijn van de stikstofaanpak.