Znežanka is het romandebuut van journalist Bronja Pradzny. Znežanka onderneemt na een rampzalige, kortstondige liefde een zoektocht om uit een diep dal te geraken. Het verhaal gaat over loslaten en afscheid nemen versus vasthouden aan gewoonten, verbeelding en waanzin en zwart versus wit, goed versus kwaad, rouwen en vriendschap. Verder over de vraag: waar ligt de scheidslijn tussen fantasie en gekte? En… wie bepaalt dat eigenlijk?
Als jonge vrouw ontmoet Znežanka (de Tsjechische naam voor ‘Sneeuwwitje’) haar droomprins Robert. De liefde die ze voor hem voelt overheerst haar leven volledig. Hun samenzijn is echter van korte duur; Robert verlaat haar na een traumatische gebeurtenis voorgoed. Aan wanhoop en verdriet gaat ze bijna ten onder.
Om met haar trauma om te kunnen gaan schept ze een eigen fantasiewereld die haar troost biedt en gelukkig maakt. Desondanks vervreemdt ze van de wereld en wordt door mensen uit de ‘normale’ wereld als 'gek' neergezet.
“Gek zijn is vaak een beangstigende staat van zijn, zeker als je niemand hebt om je door de donkere delen van het betoverde woud te loodsen. Of zwaar gedrogeerd niets anders kan doen dan deinend vegeteren.”
Nadat ze jarenlang in een psychiatrische kliniek is behandeld, heeft Znežanka nog steeds last van haar trauma. Ze reist op advies van haar behandelend arts naar Amerika om de confrontatie met haar ex-geliefde aan te gaan, in de hoop dat ze met zijn antwoorden op haar vragen het verleden kan loslaten.
In het vliegtuig naar Newark ontmoet ze Arend, die een afscheidstour maakt om de as van zijn geliefde Sebastian in zoveel mogelijk Amerikaanse staten te verstrooien. Znežanka sluit zich bij hem aan, samen maken ze een roadtrip richting San Francisco. Arend neemt bij elke stop een beetje afscheid van zijn geliefde en Znežanka leert steeds meer haar verleden los te laten. Tijdens de lange autoreis leren ze elkaar goed kennen; ze vertrouwen elkaar en durven elkaar uitgebreid te vertellen over hun verleden.
In het verhaal komen veel flashbacks voor, waardoor je stapje voor stapje inzicht krijgt in wat er in het verleden met Znežanka is gebeurd.
Prazdny heeft het verhaal uiterst beeldend geschreven. Haar confronterende, soms schrijnende en rauwe, maar tegelijk ontroerende schrijfstijl doet recht aan het heftige verhaal. De karakters van de hoofdpersonages – de verwarde Znežanka en de evenwichtige Arend – zijn goed weergegeven. Soms springen zinnen van de hak op de tak. Ook maakt Prazdny soms gebruik van lange tussenzinnen. Dit geeft soms een wat verwarrend effect, maar tekent de sfeer van het verhaal heel goed.
Sprookje? Queeste? Road novel? Psychologische roman? Eigenlijk heeft Prazdny de genoemde genres in deze unieke roman op een verrassende en meeslepende manier met elkaar vervlochten. Een aanrader.
Bronja Prazdny (1971) woont en werkt in Groningen als journalist en schrijver. In mei 2015 publiceerde ze het boek Vrouwen met autisme, dat bestaat uit een serie interviews. In 2019 verscheen een nieuwe editie met updates en nieuwe interviews. In 2016 verscheen het autobiografische boek Verloren taal, waarin Prazdny op zoek gaat naar haar roots die in Tsjechië liggen.
Znežanka is in november 2020 verschenen bij Uitgeverij Droomvallei. Het boek telt 290 pagina’s en kost € 18,99. ISBN: 9789492844859.
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl
Boekrecensie
Wies Groeneveld
Fotografie
© Bronja Prazdny