In ´Wie wij zijn´ beschrijft Frank Koerselman onderwerpen waarmee een ieder in het leven kan worden geconfronteerd. Hij belicht thema´s als identiteit, levensbeschouwing en zingeving. ´Wie wij zijn´ moet worden beschouwd als een uitgebreid essay en niet als een wetenschappelijk boek. Als de lezer maar enige stof tot nadenken vindt, is het voornaamste doel bereikt, aldus Koerselman.
Geborgenheid, autonomie en competitie zijn de belangrijkste verlangens van de mens en volgens de opvatting van Koerselman zelfs de basisbehoeften die ons leven sturen. Als deze verlangens worden vervuld, kunnen wij duidelijk zeggen wie wij zijn. Je sociale omgeving is hierbij belangrijk, omdat daar de mogelijkheden, identiteit, beroep, politieke voorkeuren en geloof vorm krijgen. De keuzes die we maken, worden bepaald door psychologische behoeften die van nature strijdig zijn. Je kunt moeilijk zowel vrij en onafhankelijk zijn als je tegelijkertijd veilig en geborgen voelen. Identiteit, de aanduiding in de psychologie voor wat als kenmerkend wordt beschouwd voor je persoonlijkheid, is een sociaal fenomeen. Volgens Koerselman is de sociale omgeving een van de verklaringen waarom we zijn zoals we zijn: ze geven ons houvast om wat we vinden van onszelf te accepteren.
Van alle hoofdstukken geeft het laatste de meeste stof tot nadenken. Hierin benoemt Koerselman de waarden ´moed, beleid en trouw´ als verwijzingen naar de drie basisbehoeften die hij steeds als leidraad heeft genomen in zijn boek. Trouw staat voor vrijwillige zelfbinding in verantwoordelijkheid en voor toewijding in relaties en aan werk. Beleid staat voor verantwoordelijkheid en voor voorzichtig omgaan met wat je is toevertrouwd, verantwoording nemen en niet de schuld bij anderen leggen. Moed is nodig om niet weg te lopen als je bang of wanhopig bent en toch weer doorgaan als je je verlies durft te nemen. ´Moed, beleid en trouw getuigen van een sterke identiteit en ze zijn voor ons allemaal een richtsnoer om te worden wie wij kunnen zijn.´ En wie wil dit niet? Dus lezen dit boek.
Emeritus hoogleraar psychiatrie en psychotherapie Frank Koerselman leidde de afdeling psychiatrie van het Sint Lucas Ziekenhuis in Amsterdam en was van 1997 tot 2012 hoogleraar psychiatrie aan de Universiteit van Utrecht. Zijn visie op de mens en menselijk gedrag legde hij vast in ´Wie wij zijn - Tussen verstand en verlangen´. Ook publiceerde hij ´Ontvadering´. In dit essay schetst hij vanuit evolutionistisch perspectief de oorzaken en gevolgen van de teloorgang van vaderlijke eigenschappen zoals flinkheid en beheersing.
In 2016 verscheen bij uitgeverij Prometheus de eerste druk van ´Wie wij zijn´ en in 2019 de vierde. Het boek telt 255 pagina’s en kost als paperback € 19,95.
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl
Recensie
Margriet Kleijn
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijk het je leuk om ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger, mail dan je recensie naar Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl