Portefeuillehouder OV Ontwikkeling MRDH, Marc Rosier: “Als het Rijk het OV niet voor langere tijd financieel stevig tegemoet komt, zijn pijnlijke ingrepen in het openbaar vervoer onontkoombaar. Het OV vervult een vitale rol in de samenleving, tijdens de crisis maar ook daarna. Koste wat het kost moeten we voorkomen dat deze vitale rol - Nederland in beweging houden is de opdracht van het Rijk - onder druk komt te staan, daarvoor is extra rijkssteun bittere noodzaak. De wethouders in de metropoolregio Rotterdam Den Haag roepen het kabinet daar dan ook nadrukkelijk toe op. ”

Voorzitter van de Vervoerregio Egbert de Vries: ,,Het openbaar vervoer in het hele land heeft het moeilijk. We hebben allemaal dezelfde problematiek. Iedereen moet volgend jaar snijden in het aanbod. Maar de situatie in Amsterdam steekt hier wel bovenuit. In onze regio vervoeren we een derde van de dagelijkse instappers in het stads- en streekvervoer, het merendeel in Amsterdam. Vervoerder GVB is volledig afhankelijk van de opbrengsten daarvan. Die zijn grotendeels weggevallen door corona. Het gaat om zulke hoge bedragen, dat we dat zonder hulp van het Rijk niet kunnen oplossen.’’

Gevolgen gigantisch

De gevolgen zijn gigantisch. Claudia Zuiderwijk, directeur van stadsvervoerder GVB: ,,Bus- of tramlijnen zullen verdwijnen, of minder vaak gaan, dat laatste geldt ook voor de metro. Er zal minder geld zijn voor veiligheid of service. Dit raakt de kwetsbare groepen die gebruik maken van het openbaar vervoer het eerst en het meest. We doen er alles aan om dit te zoveel mogelijk te beperken. Maar het is duidelijk dat dit niet kan zonder hulp van de rijksoverheid.’’

Vervoerregio Amsterdam en MRDH vrezen dat het ov-systeem zover moet worden afgeschaald, dat het snel opbouwen niet meer kan als dat nodig is. En dat dit nodig is, staat vast, volgens Marc Rosier van de MRDH: “Het inwoneraantal van de metropoolregio Rotterdam Den Haag groeit tot 2040 met 400.000 mensen. Die willen een woning, die willen werk. Zonder rails geen woning. Zo scherp ligt het.”’, stelt hij. Ook in de Amsterdamse regio komen 200.000 woningen. ,,De ruimte is er niet om bij elk huis een auto te parkeren. Het openbaar vervoer is een belangrijke schakel om de stad voor die wijken bereikbaar te maken. De plannen er voor zijn er, maar als we het geld nu in het overeind houden van het netwerk moeten houden, kunnen we dat niet meer uitvoeren. En geen ov-netwerk naar die nieuwe wijken, betekent niet bouwen. Dat willen we ook niet’’, aldus De Vries.

Snel toezeggingen

Vervoerregio en MRDH willen nog voor de verkiezingen toezeggingen vanuit het Rijk. Ze vrezen dat het daarna door de kabinetsformatie te lang duurt om zekerheid te krijgen. Dat brengt de continuïteit van het OV ernstig in gevaar. Wanneer het Rijk de financiële hulp aan de OV-sector van de afgelopen maanden niet in een echt structurelere vorm doorzet, zullen aanvullende en ingrijpende bezuinigen noodzakelijk zijn. Juist in de tijd dat onze wereld zich eindelijk weer heropent, is verder ingrijpen dan onvermijdelijk. Het herstel van de sector - die een grote bijdrage levert aan een Nederland in beweging, aan duurzame mobiliteit, aan leefkwaliteit, aan inclusiviteit en aan economische groei - zal in de knop gebroken worden. Wat je nu afbreekt moet je later opbouwen. Dit leidt tot een trager herstel van het OV-gebruik en veel hogere publieke kosten op de middellange termijn.

Tot nu toe ontvangen vervoerders een zogeheten beschikbaarheidsvergoeding, de BVOV. Die is toegezegd tot en met het derde kwartaal van dit jaar. Hoewel er volgens Vervoerregio begrip is bij het ministerie van I&W en het kabinet, is er nog geen oplossing voor de periode erna. Alle partijen zijn daarover nog wel in gesprek.