‘In de herfst van 2017 bood The Guardian mij een wekelijkse rubriek aan. Ik voelde me gevleid en bang tegelijk. Ik had nog nooit iets dergelijks gedaan en vreesde hier niet toe in staat te zijn. Na lang aarzelen liet ik de redactie weten dat ik het voorstel zou aannemen als ik een reeks vragen kreeg toegestuurd, waarop ik dan keer op keer binnen de grenzen van de toegemeten ruimte zou antwoorden’. Met deze woorden opent Elena Ferrante het voorwoord in de bundel ‘Toevallige bedenksels’.
De auteur werd wereldberoemd met een cyclus van vier boeken, de Napolitaanse romans genoemd. Deze verschenen in de periode 2011-2014. Wellicht nog bekender werd zij vanwege het feit dat niemand, behalve haar uitgever, weet wie ze is. De mystiek rond haar personage is voor sommige lezers een aanmoediging haar werk juist te gaan lezen. Anderen scheppen er behagen in om op zoek te gaan naar haar ware identiteit. Verscheidene pogingen, zoals van onderzoeksjournalist Claudio Gatti, leverden wel mogelijke namen op, maar de uitgever van Ferrantes boeken ontkent alles. Ook is zelfs geopperd dat achter deze Elena een mannelijke auteur schuil gaat.
Elena Ferrante schrijft met een reden onder een pseudoniem. Ze vindt namelijk dat Italianen te veel bezig zijn met schrijvers en te weinig met de literatuur zelf. Maar vooral omdat ze vindt dat wat de wereld van haar wil weten, uit haar boeken te halen is. Een van de reacties hierop is dat Ferrante dit mysterie alleen in stand houdt op publiciteit te genereren. Hoe dan ook, de redactie van de Britse The Guardian vond het een goed idee om haar een jaar lang een column te laten schrijven. En zo geschiedde in het jaar 2018.
Ten opzichte van het tot dan geschreven werk weken deze wekelijkse bedenksels behoorlijk af van haar gebruikelijke werkwijze. Ze schreef niet over een onderwerp van haar eigen keuze, waarbij ze zelf het werktempo kon bepalen. Nee, ze had voor deze columns slechts beperkte tijd, omdat ze een week van tevoren het onderwerp aangeleverd kreeg. Dat is ook de reden waarom deze bundel ‘Toevallige bedenksels’ heet.
De columns zijn vaak van filosofische aard, ook komt de auteur rap voor haar mening uit. De mooiste taal is toch wel het Italiaans en zwangerschap is toch maar mooi alleen weg gelegd voor het vrouwelijk geslacht. Mocht er weer een boek van Ferrante worden verfilmd, dan zal ze zich wederom met de inhoud van de rolprent gaan bemoeien. In de laatste column geeft de auteur aan dat ‘de oefening’ ten einde is. Ook hier doet ze gewag van het feit dat ze snel bang is of ergens tegenop ziet. Toch is deze klus nu geklaard.
Kunstenares Andrea Ucin heeft bij elke column een illustratie gemaakt. Deze fraaie kunstwerkjes zijn absoluut de moeite van het bekijken waard.
Naar eigen zeggen is Elena Ferrante in 1943 in Napels geboren. In 1992 debuteerde ze met L’amore molesto, in het Nederlands vertaald als Kwellende liefde.
Toevallige bedenksels (128 blz.) is januari 2021 verschenen bij de Wereldbibliotheek en kost € 25,00. Ook als e-book verkrijgbaar. Vertaling: Marieke van Laake.
Recensie
Gerard van Os
illustraties:
1. omslag van het boek
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl