De Vlaardingse stadsbeiaardier Bas de Vroome speelt zaterdag 13 maart vanaf 12.00 uur op het carillon van de Grote Kerk psalm 43:4. Het is een eerbetoon aan de vijftien Geuzen en drie Februaristakers die tachtig jaar geleden op de Waalsdorpervlakte hun leven verloren. Hij volgt hiermee het voorbeeld van Dordrecht. Daar klinkt sinds 2008 deze psalm op 13 maart en 4 mei. De Vroome start zaterdag om 12.00 uur; zijn Dordtse collega Boudewijn Zwart begint in Dordrecht vanuit de Grote Kerk om 14.30 uur.
Psalm 43:4 ‘Dan ga ik op tot Gods altaren’ werd op 13 maart 1941 gezongen door de Geuzen in het Oranjehotel nadat ze te horen hadden gekregen dat hun gratieverzoeken waren verworpen. Arij Kop, leider van de Vlaardingse Geuzen, schreef hierover in zijn laatste brief aan zijn vrouw en kinderen:
,,Wij hebben zojuist met vijftien man nog een psalm gezongen: ‘Nu gaan wij op tot Gods altaren’. Maar allen, zonder uitzondering kunnen het zich nog niet voorstellen dat het over enkele uren of morgenvroeg afgelopen is. Wij zitten allen te roken, ze geven ons alles wat wij nog hebben willen. Zeker om ons afscheid nog moeilijker te maken.’’
Even later, toen de Geuzen en Februaristakers werden afgevoerd naar de Waalsdorpervlakte, hebben de ter dood veroordeelden psalm 43 nog een keer gezongen. Bill Minco, een van de drie minderjarige Geuzen die gratie hadden gekregen, beschreef dit in zijn boek ‘Koude Voeten’:
,,Om half vijf kwamen de beesten van de SD en ieder werd met touwen de handen op de rug gebonden. Eén wilde nog zijn jas halen, maar een Grüne zei dat hij hem toch niet meer nodig had. Toen werden bij ons de luikjes dichtgemaakt zodat wij niets zouden zien. Voordat zij weggevoerd werden riepen de jongens nog goedendag. Ik hoorde hen een psalm zingen en het was afgelopen.’’
De Geuzen waren de eerste verzetsgroep van Nederland. Na een showproces werden achttien van hen ter dood veroordeeld. Meer dan 150 andere Geuzen werden naar concentratiekamp Buchenwald gestuurd; anderen belandden in strafgevangenissen.
Geuzen die de oorlog wisten te overleven, hebben in 1987 de stichting Geuzenpenning opgericht. Deze stichting reikt ieder jaar op 13 maart de Geuzenpenning uit aan een persoon of organisatie die zich inzet voor mensenrechten.
Uitzending zaterdag 13 maart, 12.00 uur
De Geuzenpenning is dit jaar toegekend aan Malgorzata Gersdorf, de voormalige voorzitter van het Poolse Hooggerechtshof. Door de corona-uitbraak zal de onderscheiding volgend jaar door Geert Corstens, voormalig president van de Hoge Raad der Nederlanden, worden uitgereikt.
Wel kan op zaterdag 13 maart vanaf 12.00 uur een toespraak van Malgorzata Gersdorf worden bekeken met twee films van Ruud Stapel: één over de Geuzen en één over het werk van mevrouw Gersdorf. Bovendien zorgt de uitvoeringscommissie van stichting Geuzenpenning voor bloemen bij de Geuzengraven op begraafplaats Emaus en het Geuzenmonument op de Markt in Vlaardingen. De uitzending wordt ingeleid door Kathleen Ferrier, voorzitter van stichting Geuzenpenning.
De link is te vinden op: www.geuzenpenning.nl.
De film kan zaterdag 13 maart vanaf 12.00 uur op elk gewenst moment worden bekeken.