Gemeenteraadverkiezingen 1946-2022

Politieke zenuwen met een kwak historie

Politieke zenuwen met een kwak historie

Het is een relatief warm voorjaar. De lucht strak en blauw vanwege amper vliegverkeer blijft de thermometer op 16˚ Celsius steken. Door de stad lopen als in een polonaise kleurrijk geklede mannen en vrouwen met rode plekken in het gezicht van de laatste winterwind en opgekropte zenuwen. Brievenbus na brievenbus wordt gevuld met een kleurrijke folder. Vrijwel iedere partij heeft wel een flyer of een krant.

Het is een kleurrijke stoet waarin zestien niet allemaal even goed in het spectrum passende kleuren de bewoner willen overtuigen van het eigen gelijk. Als voorafgaande dit logistiek megalomane project de koppen eens bij elkaar waren gestoken en de samenwerking op voorhand geëffectueerd, scheelde dit ieder aspirant-lid en alle arrivés minimaal een nachtelijke Haring & Bier Wandeltocht; de Vlaardingse Marathon voor (aankomende) politici.

Nu bijna iedereen zijn beste beentje heeft voorgezet - behalve een enkeling die de uitslag vanachter tralies moet vernemen - staat het weer gewoon 0-0. Vlaardingen weet weer welk vlees er qua nomenclatuur in de kuip zit, leest alle folders en kranten en kiest vaak weer als vanouds. Vertrouwd is als de boer die niet eet wat die niet kent.

Meer historische houvast kreeg De Vlaardinger toegezonden van stadsgeweten Harm-Jan Luth. Hij stelde een voor iedereen verborgen en tot aan gisteren Verboden Lijst ter beschikking. Wie die lijst doorneemt zal zich niet enkel kunnen laven aan het betere aha-gevoel. Ook kun je aan de hand van de invulling van college en raad tegenover het economisch reilen en zeilen van Vlaardingen afzetten. Kortom: dit ware lijstje is meer waard dan zestien folders vol beloften en andere Alice in (politiek) Wonderland strofen, leuzen en lemma’s.

Omdat de Tweede Wereldoorlog de vorige eeuw vrijwel letterlijk in tweeën knipte en gevoelsmatig de Oude Wereld werd verwisseld voor de Nieuwe Wereld is besloten van af daar de lezer te informeren. Al te veel is niet altijd al te goed.

Historie
Bovenaan zetelt de PvdA, althans de naam. Van de partij is niet veel meer over. In 2018 slechts twee dames die geen wethouder mochten leveren. Vanaf 1946 t/m 2014 is de politieke arbeidersclub aan het bewind geweest. Tweemaal zelfs met liefst vier wethouders. Dat gebeurde in 1974 (met 17 raadsleden van de toen 37) en in 1986. De haan kraaide victorie en de Internationale schalde uit menig openstaand kamerraam.

Veel gemeenten aan de Maas zijn groot geworden met de PvdA aan het roer. De partij kun je dus best vergelijken met pindakaas. De naoorlogse periode was er een van wederopbouw en groei. Ieder had het goed of kreeg het beter. Uitdijende mogelijkheden, economische appels, peren en ander ooft, hingen aan bomen die tot aan de hemel groeiden. De PvdA was er telkens als de kippen bij om alle vruchten te plukken tot de boom was uitgeput. Toen kwam de PvdA er met het schaamrode rozenrood op de kaken achter dat ook bomen niet het eeuwige leven hebben. Men had geen jonkies gepland noch geplant. Dit millennium ging Vlaardingen dan ook aan de bedelstaf en is de-facto dan ook failliet gelijk het moreel besef van Poetin. Je kunt ook stellen dat het altijd goed ging met de arbeidersclub aan het roer.

Toch is Vlaardingen niet enkel opgebouwd uit arbeiders. Al zijn die altijd onontbeerlijk. Het is tenslotte altijd opbouwtijd. Recht vanuit de oorlog, de tijd dat kerken normaliter hun hoogtepunt hebben qua zondagse bezettingsgraad, mochten CHU en ARP zo ook hun bestuurlijk zegje doen. Tot in 1962 de kerkelijke fusiebijl werd vervangen door een reuzetube Bisonkit en de twee, met de SGP, als PCG, de Protestants Christelijke Groepering door het leven gingen. Overigens niet te verwarren met het Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen.

Nog weer later kreeg je het CDA en zo had Onze Lieve Heer van meet af aan altijd een vette vinger in de pap. Pap, die beter politieke brij genoemd kan worden, gezien het wentelteefjesgedrag van de meeste leden. Gelijk de gouden windvaan op de kerktorenspits.

In 1974, het waren de nadagen van provo en de punk stond te trappelen van ongeduld om alle klassieke waarden alsmede Liefde en Vrede in slechts drie akkoorden door de gehaktmolen te halen. Zo simpel hebben ze het in de politiek nog nooit gehouden.

In 1990 en 1994 mocht D66 een wethouder leveren en in 2011, 2014, 2018 en 2019 (*) weer. Vanwege het algeheel groeiend gebrek aan politiek gewicht bleef dit Van Mierlo-vehikel tijdelijk bovendrijven.

Sinds de eeuw- en millenniumwissel is er een tendens naar rechts. Dat is vaak geen verzet tegen links, maar een kwestie van, zoals wijlen cabaretier Wim Kan het zei: “Driemaal links is ook rechts!” Er volgde versplintering in het bestuurlijk gedachtengoed. De PvdA verschrompelde van een links twaalfkoppige reus tot een richtingloze en verdwaalde theekrans voor twee dames. dat is jammer, want het is leuk en gezellig theeleuten met dit intelligente duo.

Met ingang van 1994 klonk van de politieke stembanden VV2000/LV het eerste officiële rechtse geluid vanachter de kansel. Tussen haakjes nog, maar: Binnen! Daarop nam de linkse kwantumtheorie gestaag af. Hun opposanten hadden kennelijk een boodschap die werd gehoord, begrepen, en waar vraag naar was. Daar hadden de achterachterkleinkinderen en politieke erfgenamen van Willem Drees en Wim Schermerhorn nooit rekening mee gehouden.

Tussendoor een naam die leuk aandoet of niet en mogelijk herinneringen oproept aan beter tijden. Zo is de VVD geheel vergeten in dit verhaal. Immers, nu met de cryptowereld waarin we steeds meer terechtkomen, is het kapitalisme gemeengoed aan het worden en aan een specifieke partij op dat gebied steeds minder behoefte.

Hoe het ook zij: maak in het stemhokje vooral het door jou gewenste vakje rood. Wees wars van alle info. Het volgen van je eigen hoofd, hart en onderbuikgevoel is vaak de beste graadmeter.

Noot
In 2011, en 2019 waren er geen gemeenteraadsverkiezingen, maar kwam er een nieuw college. Net als in 1984 en 1987.

Tekst
Peter Joore

Archiefmateriaal
Harm-Jan Luth

14-03-2022