‘Karakters voor de eeuwigheid’

Marianne van Straten eert Haringkoppen met indringend portret

Marianne van Straten houdt van fotografie, mensen uitlichten en ze op hun best portretteren, en dus besloot ze eind 2020 bekendere haringkoppen voor de eeuwigheid vast te leggen in een confronterende en harde, maar alleszeggende stijl in de mooiste fotokleur ooit: zwart-wit.

‘Karakters voor de eeuwigheid’

Om haar idee vorm te geven was haar vriend en man Fred Langhorst het voorbeeld model. In het dagelijkse vrije leven drummer. Maar dit terzijde. Met zijn foto in de hand trok ze van haringkop naar haringkop en probeerde 35 stadgenoten aldus te enthousiasmeren. Dat lukte wonderwel en slechts 3 personen lieten deze beurt voorbijgaan.

Als we vragen waarom Marianne aan deze lokale odyssee van de gevoelige plaat is begonnen, denkt ze even na, drinkt bedachtzaam van haar loeihete koffie (zwart en zonder suiker) en zegt dan: ‘Door de fotograaf Helmut Newton ben ik op het spoor gezet. Met name de foto van Anthony Hopkins deed me veel. Een (door Marianne zeer gerespecteerd) Nederlands fotograaf moet hier ook door zijn geïnspireerd en zette veel bekende Nederlanders op het digitale filmrolletje. Maar waarom altijd maar portretten van BN’ers, dacht ik. Die staan altijd al in de publieke belangstelling. Waarom niet eens een mooie serie van BV’ers (Bekende Vlaardingers, red.). Mensen die we allemaal kennen, die soms bij je in de buurt wonen en die de stad op een of andere manier kleuren met hun inspanningen?’

Na enig nadenken wist Marianne welke richting ze uit wilde en gaf een geheel eigen draai aan haar idee. ‘De portretten moesten in zwart-wit, hard gefotografeerd zodat al het leven, wat is geleid, goed zichtbaar was. Het karakter moest eraf spatten en als “doek” of ondergrond aluminium van 60 x 80 cm, waarin het portret is gegraveerd. Groot en confronterend.

Voorland
De eerste idealistische stappen zette Marianne aan de hand van haar leermeester Cock Vink. De fotograaf waar ze als visagiste van Penthouse en Playboy drie decennia mee samenwerkte in binnen- en buitenland (o.a. Spanje, Aruba, Italië, Duitsland). Hij leerde haar niet alleen fotograferen en de fijne kneepjes van het vak, ook zette hij Marianne een jaar geleden met zachte maar besliste hand op dit spoor.

Marianne van Straten: ‘Sinds ik fotografeer wilde ik altijd al een keertje exposeren. Maar niet zomaar in een galerie. Dat vind ik te vergankelijk en voor een te eenzijdig gericht publiek. Daarom heb ik gekozen voor 7 hangplekken binnen de Vlaardingse horeca. Waarom de horeca? Ten eerste omdat dit een plaats is waar jan op zijn tijd alleman ontmoet en omdat, vanwege alle coronaperikelen, deze beroepsgroep het momenteel niet breed heeft. Op deze manier, een drie maanden durende expositie “achter” de bar, wilde ik mensen mede terugbrengen naar het café of restaurant. De kroeg is namelijk dé vrijplaats van alle vormen van verbinding.’

De eerste stapjes
Als eerste benaderde Marianne de horeca met de vraag of ze voor drie maanden portretten aan wand wilden. Het zijn immers best in het oog springende koppen, die je vanaf het aluminium aankijken. Marianne van Straten: ‘Iedereen die ik vroeg zei spontaan ja. Hiermee had ik mezelf vastgelegd en volgde stap 2: wie ga ik allemaal vragen! Dat werden mensen waarvan je de naam allemaal weleens hebt gelezen, die je in een aantal gevallen ook daadwerkelijk kent, maar waar je soms gezicht en naam niet weet te koppelen. En, het moesten stuk-voor-stuk mensen zijn die iets openbaars voor Vlaardingen doen zoals een burgemeester, een meubelgigant die zoveel mogelijk binnen Vlaardingen partners zoekt, een theaterdirecteur, een schrijver, een journalist, iemand die verloren huisdieren opspoort, iemand die als leraar vele leerlingen heeft onderwezen, etc.’

Het is, kortom, een gevarieerd gezelschap geworden. Natuurlijk is de lijst incompleet. Dat realiseert zij zich ook wel. Je bent immers pas compleet als je alle inwoners portretteert, maar dat is onhaalbare kaart met ruim 71.000 mensen.

Op 13 maart beet Ben Trooster het spits af in de fotostudio. Als finale traden Renske Verbeek en Marco Bosman op 29 mei voor het flitslicht. Voor elke fotoshoot een half uur en om elkaar een beetje af te tasten trok Marianne twee uur uit per te portretteren gast. Dit, om ieders karakter te kunnen duiden en tot uiting te brengen op weliswaar digitale, maar nog altijd gevoelige plaat. Dat uit zich, en iedere kijker zal dit straks kunnen beamen, via de zichtbare lijnen die door alle gezichten heen ploegen gelijk het Nederlands spoorwegennet; het efficiëntste, drukste en meest complexe ter wereld.

Terwijl het project vordert en de aftrap nadert stijgt de spanning bij Marianne: heb ik dit wel goed gedaan en hoe reageren mensen (geportretteerden en kijkers)? Het zijn maar enkele van de vragen en sluimerende onzekerheden die de slaap ’s nachts nogal eens doorkruisen. Marianne: ‘Samen hebben we de foto uitgezocht. Maar wat ik er daarna aan heb “geknutseld” weet nog niemand. Dat is best een beetje eng. Maar ik denk dat ik er geslaagd ben uit dit product van 35 maal 2 mensen (Marianne en het model) het maximale te halen.

En nu?
Op vrijdag 17 september is de officiële opening voor exposanten en medewerkers. Vanaf die datum zijn de portretten te zien bij: Eetcafé de Waal, Proeflokaal de Kast, Eetcafé Stam, Muziekcafé de Hommel, Café d’Oude Stoep, Flynn’s steaks & bites en in De Kroepoekfabriek.

In de eerste week van 2022 verhuizen alle portretten vanuit de meest natte horeca naar de Stadsgehoorzaal. Daar kunnen bezoekers tot en met 11 april genieten van de gezichten die Vlaardingen op hun manier een beetje extra geven.

Die maandag komt er een officieel afscheid. Hierbij worden de portretten verkocht, kunnen de laatste boekjes (waarin alle foto’s met persoonlijke motivatie) worden besteld (€29,50 per stuk) en worden de theatrale wanden weer kaal opgeleverd.

Vragen en bestellen
Marianne van Straten
Website: www.mariannevanstratenfotografie.nl

 

06-09-2021

afbeelding