VLAARDINGEN - Expositie over grote branden in Vlaardingen door de jaren heen. Dit jaar is het 450 jaar geleden dat Vlaardingen werd verwoest door brand. Het Stadsarchief Vlaardingen staat stil bij deze historische gebeurtenis met twee tentoonstellingen over branden in Vlaardingen door de jaren heen.
In het Stadskantoor aan het Westnieuwland is aandacht voor de brandweerramp van vrijdag 9 februari 1951. Op die noodlottige dag komen vijf Vlaardingse brandweerlieden om het leven. De mannen zijn opgeroepen om een laag brandende olie in de Koningin Wilhelminahaven te blussen, maar door de dikke rookwolken raakt de chauffeur gedesoriënteerd en rijdt de haven in. Hij en de bijrijder slagen erin uit de wagen te komen, in tegenstelling tot de vijf mannen achterin. Het is de grootste Nederlandse brandweerramp in vredestijd.
Kofabrand
In het Stadsarchief zelf is een overzicht te zien van enkele grote branden in Vlaardingen, onder andere de ‘Kofabrand’. Sommige oudere Vlaardingers weten het nog als de dag van gisteren: de brand bij Kofa van 20 november 1947. Oud-brandweerman Leen Maat schrijft in zijn ‘Water en vuur in oorlog en vrede’: “Omstreeks 3 uur in de nacht van 20 november 1947 ontstond de brand in het Kofa-magazijn, waarschijnlijk door een gaskachel, en zette het tegen Sint-Nicolaas volgestouwde warenhuis zonder brandwerende wanden van voor tot achter in brand. Toen mijn vader (Teunis Maat) als een van de eersten op de Hoogstraat arriveerde, sprong door de enorme hitte een van de grote etalageruiten en sprong tegelijk een van de ruiten van het Kofapand aam de overzijde in diggelen. (…) In korte tijd was er sprake van een ware vuurstorm in het meest brandbare deel van het oude centrum van Vlaardingen”. Mede dankzij de massale inzet van de brandweerkorpsen vallen er bij deze brand gelukkig geen slachtoffers maar een groot deel van de binnenstad werd door de brand verwoest.
Vlaardingen ontsnapt aan een ramp
Op dinsdag 5 november 1963 gaat het vreselijk mis bij E.N.C.K./ Delta Chemie. Er breekt brand uit in een opslagloods van mengmest. De brand slaat over naar de zwavelafdeling. Er ontstaan dikke giftige rookwolken. De bedrijfsbrandweer, de brandweerkorpsen van Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam, blusboten van de Havendienst Rotterdam: alles wordt uit de kast gehaald om deze brand te bestrijden. De evacuatie van Vlaardingen wordt al voorbereid, maar gelukkig waait de wind uit het oosten. Wel moet later een aantal Maaslanders hun huizen verlaten. De brand trekt veel aandacht, met zelfs een bezoek van minister-president mr. V.G.M. Marijnen, de minister van Binnenlandse Zaken mr. E.H. Toxopeus en de commissaris van der Koningin in de provincie Zuid-Holland mr. J. Klaasesz. Burgemeester Heusdens is later ‘ontzaglijk dankbaar voor de goede afloop’.
De twee tentoonstellingen zijn te zien tijdens openingstijden van het Stadskantoor aan het Westnieuwland en het Stadsarchief Vlaardingen aan het Plein Emaus 5.
Over de verwoestende stadsbrand in 1574 is nog tot 20 juni een een etalage-tentoonstelling te zien in het Liesveld.
Fotobijschriften
Brandweerramp (boven)
De brandweermannen hebben door de brandende olie die op het water drijft geen schijn van kans, ondanks de verwoede pogingen van hun collega’s om het vijftal te bereiken.
Kofa (midden)
De dag na de Kofa-brand: het centrum ziet eruit alsof het getroffen is door een bombardement. (Fotonr. Hi4199; collectie Stadsarchief Vlaardingen)
Deltachemie (onder)
Honderden brandweerlieden proberen de brand te blussen. De mannen in de witte pakken zijn van de bedrijfsbrandweer van E.N.C.K./ Delta Chemie. (Foto Ronde, fotonr. Hi0478; collectie Stadsarchief Vlaardingen)