Voor Arend van Dam is geen onderwerp moeilijk om over te schrijven. In het boek ‘In oorlog’ laat hij in vogelvlucht de geschiedenis van het oorlog voeren zien, waarbij hij voor de jeugd conflicten en strijdtonelen in historisch kader heeft gezet. Van Dam geeft in zijn voorwoord aan dat de laatste jaren de behoefte aan een boek over dit onderwerp is toegenomen. De in Maassluis geboren auteur liep al jaren rond met het idee om over dit onderwerp een boek te publiceren. Met behulp van Mireille Bergman is de uitwerking ervan begin dit jaar in boekvorm verschenen.
In chronologische volgorde komen zo’n dertig oorlogen of gewapende conflicten in het boek voorbij. Voordat het eerste conflict wordt besproken (daterend 2200 jaar voor Christus) gaat Van Dam in het eerste hoofdstuk ‘Begrijp jij waarom er oorlog is?’ proberen een antwoord te vinden op deze vraag. Hij voert daarvoor twee cadetten op die studeren aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda.
Behalve het beschrijven van krijgshandelingen probeert de auteur ook vaak te duiden wat de achtergronden zijn van een conflict en wat de gevolgen kunnen zijn voor bewoners van een land of streek. In het kort komen zo onder anderen de Chinese Muur en het terracottaleger van keizer Qin voorbij en leef je mee met de gruwelijke tocht van Hannibal en zijn 39 olifanten waarmee hij, samen met 50.000 soldaten en 9.000 ruiters, over de Alpen trok het Romeinse Rijk in.
Oorlogen kunnen ook een katalysator zijn in het uitvinden en vervaardigen van nieuwe producten. Dat bleek onder meer bij het uitvinden van de stijgbeugel voor ruiters aan het begin van de Middeleeuwen. In de Eerste Wereldoorlog gebruikte men voor het eerst tanks en vliegtuigen. Bij de Tweede Wereldoorlog was de atoombom het voorbeeld van zo’n nieuwe, in dit geval gruwelijke uitvinding.
Dat oorlogen andere en nieuwe gebruiken met zich mee kunnen brengen schetst Van Dam bijvoorbeeld in het verhaal over het rampjaar 1672. Schipper Jan Lelij nodigde vader en zoon Van de Velde uit aan boord van zijn schip de Hollandia. Zij mochten de zeeslag tegen de Fransen en Engelsen, onder leiding van Michiel de Ruyter, tekenen. Later werkten ze die tekeningen uit in schilderijen en etsen.
Niet elk conflict dat de vaak gelauwerde auteur verhaalt gaat over landjepik. In 1845 werd in Nieuw Zeeland oorlog gevoerd over een vlaggenmast. En naarmate de verhalen in het boek vorderen komt Van Dams beste talent steeds vaker boven drijven. Zo is hij bijvoorbeeld uitstekend in staat uit te leggen hoe een ingewikkelde situatie kan leiden tot een burgeroorlog. Dat wordt knap beschreven in het verhaal van Pablo Picasso, die uitgenodigd wordt mee te doen aan een expositie namens Spanje op de wereldtentoonstelling in Parijs.
Wellicht spreken de laatste hoofdstukken het meest tot de verbeelding omdat ze situaties beschrijven van onze eigen tijd. De Berlijnse muur, Tanja Nijmeijer bij de FARC in Colombia, het oprichten van het Vredespaleis, Nederlandse soldaten die meedoen aan een vredesmissie. Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs een informatief en makkelijk toegankelijk naslagwerk, dat ook voor menig volwassene interessant en boeiend zal zijn. De prachtige illustraties zijn van Roland Sillem, tekeningen die de besproken onderwerpen voortreffelijk uitbeelden. Opvallend is wél dat op de paginagrote illustratie bij het hoofdstuk over de Amerikaanse Burgeroorlog generaal Ulysses Grant staat, die in de tekst verder niet wordt genoemd...
Tot slot: een aantal uitgevers van kinderboeken werkt samen op de website www.deleukstekinderboeken.com. Daarom tref je achterop dit boek ook het logo van deze site aan. 'In oorlog' valt zeker niet in de categorie leukste boeken, maar is wel een grandioze aanwinst voor jongeren die vragen hebben over oorlogen en andere conflicten.
Arend van Dam (Maassluis, 1953) is schrijver van kinderboeken. Inmiddels zijn er meer dan driehonderd titels van zijn hand verschenen. In 2019 ontving hij een Zilveren Griffel voor het boek De reis van Syntax Bosselman.
In oorlog is verschenen bij uitgeverij Van Holkema & Warendorf en kost € 19,00. Ook als e-book leverbaar.
Illustraties
1. omslag van het boek
2. portret van de auteur (gemaakt door Chris van Houts)
Recensie
Gerard van Os
Alle boekrecensies zijn ook terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijkt het je leuk om in welk genre ook, ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger, mail dan je recensie naar Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl.