Bij de opening van de tentoonstelling ‘Te Water! Ontdek de Nederlandse Scheepsbouw’ in het Maritiem Museum Rotterdam, is het boek ‘Hoge golven, diepe dalen’ gepresenteerd. Het is geschreven in samenwerking met de Erasmus Universiteit. Het boek is gebaseerd op een omvangrijk onderzoeksproject over de geschiedenis van de moderne scheepsbouw in Nederland en biedt een bijzondere blik op economische, sociale en technologische veranderingen. Dit diepgaande boek bevat de scheepsbouw in Nederland vanaf 1870 tot de huidige tijd.
Hoge golven, diepe dalen’is een ontdekkingstocht langs historische scheepswerven en innovatieve technieken. Lange tijd, vanaf de middeleeuwen, werden in ons land de beste schepen van de wereld gebouwd. De scheepsbouw begon met houten zeilschepen. Gaandeweg verschenen op veel plaatsen kleine en grotere scheepswerven. Maar tijdens de industriële revolutie in de negentiende eeuw veranderde er van alles, zoals de overgang van traditionele zeilvaart naar moderne technieken. Bij ons bleef echter veel hetzelfde, waardoor van de ooit zo trotse scheepsbouw vanaf circa 1870 weinig meer was overgebleven. Nederland werd ingehaald door andere landen. Vooral in Engeland stapte men over van hout naar ijzer en later naar staal. Dankzij stoom- en latere motoraandrijving waren schepen niet meer afhankelijk van de wind.
Maar vanaf de jaren zeventig van de twintigste eeuw hebben grote Nederlandse scheepswerven de achterstand ingehaald door zich aan te passen aan de mondiale economische trend en worden weer hoogwaardige producten gemaakt. In lagelonenlanden worden lagelonenbanen verricht en brengen scheepswerven hooggeschoolde krachten en technisch hoogwaardige producten voort. Een casco wordt in een lagelonenland gebouwd, de geavanceerde techniek van het betreffende schip vindt dan in een Nederlandse scheepswerf plaats. Een voorbeeld: scheepswerf Damen is in het bezit gekomen van een werf waar superjachten worden gebouwd. In 1990 werd Damen door de organisatie van Donald J. Trump, de huidige Amerikaanse president, benaderd om een 128 meter lang jacht ter waarde van 200 miljoen gulden te bouwen.
De inhoud van het boek Hoge golven diepe dalen is gebaseerd op het onderzoek van experts en promovendi en is daardoor een standaardwerk op het gebied van scheepsbouw geworden. Klemann heeft het boek zeer gedetailleerd geschreven. Door de diepgang kunnen opleidingen in de scheepsbouw dit boek goed gebruiken, maar het is tevens een aanrader voor iedereen die in schepen is geïnteresseerd.
Hein Klemann (1957) was tot zijn emeritaat in 2024 historicus en hoogleraar economische geschiedenis en internationale betrekkingen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Eén van zijn aandachtsgebieden was de maritieme geschiedenis van Nederland.
Hoge golven, diepe dalen is op 6 maart 2025 verschenen bij uitgeverij Waanders. Het kloeke boek heeft 256 pagina’s en is voorzien van vele afbeeldingen van schepen in de collectie van het Maritiem Museum en van diverse grafieken. Na de inhoudsopgave zijn er lijsten van tabellen, grafieken en afkortingen. Aan het eind van het boek zijn veel noten en geraadpleegde literatuur. Het kost € 45,00. ISBN: 9789462626232.
Illustratie
Omslag van het boek
Alle boekrecensies zijn terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl.
Recensie
Wies Groeneveld
Dit is een bijdrage van het recensiecollectief. Lijkt het je leuk om ook een boek te bespreken voor De Vlaardinger (en straks ook voor De Schiedammer Online)? Elk genre is welkom. Mail je recensie dan naar Hans Vrugt, eindredacteur van het collectief: hansvrugt@planet.nl.