Jan Anderson, oprichter en eigenaar van het Streekmuseum Jan Anderson in Vlaardingen, is 85 jaar. Wat gebeurt er wanneer hij niet meer voor zijn museum kan zorgen? Wordt hij opgevolgd, of is er een andere toekomst voor dit museum? Zijn omvangrijke collectie omvat ca. 150 deelverzamelingen, waaronder objecten uit de Tweede Wereldoorlog, boeken over volkscultuur, maar ook alledaagse zaken zoals stofzuigers, brillen, sleutels, speelgoed en muizenvallen. In vitrines, of in een ingericht straatje in het Streekmuseum en in een ruim depot bewaart Anderson zijn 150.000 objecten.
Kunnen wij dit erfgoed nu voldoende op waarde schatten om hierover beslissingen te nemen, of moeten we dit overlaten aan toekomstige generaties?
Wie wat bewaart…..
Met de ondertekening van een intentie-overeenkomst op 10 november jl. starten vier erfgoedinstellingen een experimenteel project om een bewaar-strategie te ontwikkelen voor het Streekmuseum. Het Erfgoedhuis Zuid-Holland, de Reinwardt Academie (AHK) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) buigen zich met initiatiefnemers Jan Anderson en etnoloog Gerard Rooijakkers over de vraag hoe de museumcollectie over generaties heen te tillen om in de toekomst herontdekt te worden.
De aanpak wordt omschreven als het Doornroosje-scenario. Net als Doornroosje wordt de collectie ‘in slaap’ gebracht om over vele decennia weer ‘te ontwaken’. Het is de bedoeling dat in deze slaapfase er geen actief menselijk ingrijpen is, zodat onze nakomelingen de collectie in oorspronkelijke staat kunnen aantreffen. Daarbij vinden ze ook een gebruiksaanwijzing, die tijdens dit project wordt ontwikkeld.
Sprookje of werkelijkheid?
Het Streekmuseum wordt als het ware in een tijdcapsule geplaatst. Dat betekent niet dat er niets gebeurt. Ook de non-interventie, die een volledige generatie kan duren, vraagt zorgvuldige voorbereiding. Diverse museumexperts werken aan een strategie om de omvangrijke collectie in zijn geheel voor de toekomst te bewaren, zonder tussentijds te ontzamelen en museaal te presenteren. Objecten zullen in stabiele klimaatomstandigheden worden bewaard, en er wordt zoveel mogelijk informatie rond de collectie duurzaam opgeslagen. De aanpak is voor dit soort verzamelingen nieuw in Nederland en kan ook voor andere spelers in het cultuurhistorische veld waardevol zijn. Met workshops en publicaties wordt het erfgoedveld geïnformeerd over het Doornroosje-scenario en de voorbereidende stappen die worden gezet.
Het samenwerkingsproject beoogt een duurzame, innovatieve bewaarmethode te ontwikkelen waarmee niet alleen het erfgoed, maar ook de bijbehorende beslissingen kunnen worden overdragen aan de toekomstige samenleving.
Foto door: Floris Scheplitz