'Een Uitgelezen kans'

De migratie in Rotterdam begint al in het jaar 1270. Er wordt een dam in de Rotte gelegd, waarna de ontstane nederzetting uitgroeit tot de stad Rotterdam. Het moerassige gebied moet bewoonbaar gemaakt worden, mensen van buiten hebben deze klus geklaard. De eerste Rotterdammer kwam dus letterlijk van buiten. Al eeuwenlang komen kooplieden, werkzoekenden en vluchtelingen naar Rotterdam, de haven- en industriestad aan de Maas. De welvaart in de zeventiende eeuw, de ontwikkeling van Rotterdam in de vroegmoderne en pre-industriële tijd, industrialisering en in de naoorlogse opbouw van de stad is voor een groot deel gedragen door migranten.

In de loop der tijd zijn migranten van vele uiteenlopende gebieden naar Rotterdam gekomen. Hun onderlinge verschillen zijn groot. De stad is daardoor in een cultuurstrijd verwikkeld geraakt. Dit heeft geleid tot het ontwikkelen van speciaal migrantenbeleid. De initiatieven voor wat dat beleid betreft zijn afhankelijk van de tijdgeest en de politieke kleur van het stadsbestuur ontwikkeld en uitgevoerd. Bijvoorbeeld: sociaaleconomische integratie, assimilatie, inburgeringsplicht, Rotterdamwet, culturele diversiteit.

In de eenentwintigste eeuw is Rotterdam een stad van ‘superdiversiteit’ geworden. In een interview met Trouw zegt Paul van de Laar daarover: “Rotterdam bestaat uit zoveel groepen dat je daar niet zomaar specifiek beleid voor kunt maken. Wij noemen dat superdiversiteit. Dat is kenmerkend voor Rotterdam. Je kunt niet zomaar meer herleiden wat Nederlands is, of Surinaams, of Marokkaans. Dat noemen we de nieuwe diversiteit. De oude diversiteit was een soort Mondriaansamenleving, iedereen in zijn eigen hokje. In de nieuwe diversiteit loopt iedereen door elkaar heen,”. Deze superdiversiteit heeft op allerlei manieren een plek gevonden in beleid en politiek.

Vele verhalen komen voorbij, onder meer over de zeventiende-eeuwse Hugenoten die met open armen zijn ontvangen, omdat zij de Rotterdammers een betere beschaving hebben bijgebracht. Maar ook de rellen in de Afrikaanderwijk, de tijd van Pim Fortuyn en de ‘superdiversiteit’ komen aan bod. “Dit is ons verhaal van Rotterdam. Het is niet hét verhaal. Het is vooral ook een uitnodiging om discussie los te maken met alle Rotterdammers over het heden en de toekomst van de stad,” zegt Peter Scholten in een interview met het Algemeen Dagblad.

‘De Echte Rotterdammer komt van buiten’ is helder, bondig maar ook meeslepend geschreven. Het boek zet lezers aan het denken over het vraagstuk ‘migratie’ als een blijvend verschijnsel. Het boek ziet er uitnodigend uit, bevat veel illustraties, noten, een literatuuropgave, een lijst van afkortingen, verantwoording voor het vele illustratiemateriaal en een personenregister. Een aanrader voor iedereen die een band heeft met Rotterdam heeft, want zonder migratie zou die stad er nooit zijn gekomen.

Prof.dr. Paul van de Laar (1959) is bijzonder hoogleraar Randstedelijke Geschiedenis aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Erasmus School of History, Culture and Communication. Hij schreef eerder boeken over de geschiedenis van Rotterdam, waaronder: ‘De Kleine Geschiedenis van Rotterdam’ en ‘Leeuwen op de Coolsingel’. Van de Laar was van 2013 tot en met 2020 werkzaam als directeur van Museum Rotterdam.

Prof.dr. Peter Scholten (1980) is hoogleraar Migratie en Diversiteitsbeleid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Erasmus School of Social and Behavioural Sciences. Hij is wetenschappelijk directeur van het Leiden Delft Erasmus (LDE) centrum voor Governance of Migration and Diversity. Hij heeft onder andere gepubliceerd ‘Coming to terms with superdiversity: the case of Rotterdam’ en ‘De wereld in een stad’.

‘De Echte Rotterdammer komt van buiten’ is op 17 februari 2023 verschenen bij Uitgeverij THOTH. Het boek heeft 320 pagina’s en kost € 22,50. ISBN: 9789068688597. Het is niet als e-book verkrijgbaar.

Illustraties:
1. Omslag van het boek
2. Portretten van de auteurs

Recensie
Wies Groeneveld

Alle boekrecensies zijn terug te vinden op: www.vlaardingenleest.nl