Machtsstrijd, plunderingen, vluchtelingen en een grote kloof tussen arm en rijk… Het lijkt wel een omschrijving van de huidige situatie in de wereld. Maar nee, we zijn 450 jaar terug in de tijd. De etalage-tentoonstelling over de stadsbrand neemt u mee vanaf de aanloop naar de Tachtigjarige oorlog, naar die fatale 2 juni 1574 toen onze stad volledig in vlammen op ging en naar de nasleep van die dramatische gebeurtenis.

In de frontlinie
Vlaardingen lag in de frontlinie van de strijd van de Geuzen tegen de Spanjaarden. De stad lag strategisch langs de rivier en was nu eens in handen van de Spanjaarden en dan weer van de Geuzen. Op 31 mei 1574 vielen de Spanjaarden de Geuzen in Vlaardingen aan. Het zag er slecht uit voor de Geuzen. Op 2 juni 1574 trokken zij zich terug uit de stad. Maar niet zonder achterom te kijken… Dat wat ze achterlieten, moest zo onbruikbaar mogelijk zijn voor de vijand. En dus maakten ze de Vlaardingse schans onklaar en ging de hele stad in vlammen op om te voorkomen dat de vijand een nieuwe uitvalsbasis kreeg. 

Ellende
De ‘tactiek van de verschroeide aarde’ was een bekende strijdtactiek. Maar wel een tactiek die niet alleen gevolgen had voor de vijand, maar ook extreme gevolgen voor de bevolking. De Vlaardingers verloren huis en haard en hun meeste bezittingen. Ze moesten vluchten en na hun terugkeer waren armoede en honger de nasmeulende resten van de brand. Het was een en al ellende.

Veerkracht
Maar het verhaal van de stadsbrand laat ook zien dat mensen veerkrachtig zijn: na hun terugkeer pakten de bewoners langzaam maar zeker het dagelijks leven weer op en werden gebouwen herbouwd. Er werd gewerkt, getreurd, gefeest, geleefd. De brand liet nog lang sporen na in de stad en zijn bewoners, maar Vlaardingen herrees uit zijn as. 

BRAND
Meer weten over de stadsbrand? Vanaf 2 juni staat in het Liesveld een etalage-tentoonstelling. Met grote letters is het woord BRAND gespeld en op die letters leest u over de strijd en de gevolgen voor de Vlaardingers. Een verhaal vol verdriet, maar ook met interessante verrassingen als een begraven schat, een kwalijk gerucht en een wonderlijk verband tussen bier en de kerk…

Vlaardingen is partner in het Samenwerkingsverband 1572-gemeenten. Het jaar 1572 is het begin van de periode waarin het ‘Nederland’ zoals we dat nu kennen, geboren werd. Ook de stadsbrand vond plaats in deze periode waarin we als land zochten naar onze waarden rondom universele thema’s als vrijheid, verbondenheid, verdraagzaamheid en verscheidenheid. Die zoektocht ging met vallen en opstaan en ook vandaag de dag zijn de thema’s van die zoektocht nog actueel.

Tekst en fotografie
Gemeente Vlaardingen

Noot van de redactie
Deze tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door alle winkeliers die de pacht niet meer konden opbrengen